حکایت در محرومی خویشتن بینان
سعدی
https://www.sherfarsi.ir/sadi/حکایت-در-محرومی-خویشتن-بینان

متن حکایت در محرومی خویشتن بینان

1. یکی در نجوم اندکی دست داشت

   ولی از تکبر سری مست داشت

   شخصی بهره‌ای از علم ستاره شناسی برده بود ولی سرمست از غرور بود

2. بر گوشیار آمد از راه دور

   دلی پر ارادت سری پر غرور

   از راهی دور به دیدار گوشیار آمد. در باطن میل زیادی به یادگیری داشت ولی سرش پر از باد غرور بود

3. خردمند از او دیده بردوختی

   یکی حرف در وی نیاموختی

   گوشیار دانا، چشم از او برداشت و حتی یک کلمه هم به او چیزی یاد نداد

4. چو بی بهره عزم سفر کرد باز

   بدو گفت دانای گردن فراز

   هنگامی که بدون اینکه از سفرش فایده‌ای برده باشد، قصد بازگشت کرد، گوشیار خردمند سربلند به او گفت:

5. تو خود را گمان برده ای پر خرد

   انائی که پر شد دگر چون برد

   تو به نظر خودت خیلی عقل داری. تو همچون ظرفی هستی که پر از آب است و بنابراین، گنجایش آب بیشتری ندارد.

6. ز دعوی پری زان تهی می روی

   تهی آی تا پر معنای شوی

   پر از ادعا هستی برای همین است که خالی (بی‌بهره) داری می‌روی. خالی بیا تا پر از معنی و دانش شوی

7. ز هستی در آفاق سعدی صفت

   تهی گرد و باز آی پر معرفت

   همانند سعدی، در سرزمین‌ها، از هستی خالی شو (نیست شو) تا پر از معرفت و دانایی برگردی