الا ای آهوی وحشی کجایی
حافظ
https://www.sherfarsi.ir/hafez/الا-ای-آهوی-وحشی-کجایی

متن الا ای آهوی وحشی کجایی

1. الا ای آهوی وحشی کجایی

   مرا با توست چندین آشنایی

   آهای ای آهوی وحشی! کجا هستی؟ من و تو اشتراکات زیادی با هم داریم

2. دو تنها و دو سرگردان دو بیکس

   دد و دامت کمین از پیش و از پس

   هر دو نفر تنها، هر دو نفر سرگردان، هر دو نفر بی‌کس هستیم. همه، اعم از وحشی و اهلی، در جلو و پشت سرت، به کمین تو نشسته‌اند.

3. بیا تا حال یکدیگر بدانیم

   مراد هم بجوییم ار توانیم

   بیا تا از حال یکدیگر آگاه شویم. خواسته‌های همدیگر را تا جایی که می‌توانیم، برآورده سازیم.

4. که می بینم که این دشت مشوش

   چراگاهی ندارد خرم و خوش

   که می‌بینم که این دشت پرآشوب، چراگاهی خوش و خرم ندارد.

5. که خواهد شد بگویید ای رفیقان

   رفیق بیکسان یار غریبان

   چه کسی خواهد رفت؟ بگویید ای دوستان. ای دوستان انسانهای بی‌کس. ای یاران انسانهای غریب.

6. مگر خضر مبارک پی درآید

   ز یمن همتش کاری گشاید

   شاید که خضر خجسته پی بیاید و از مبارکی همتش، گشایشی در کارها ایجاد کند.

7. مگر وقت وفا پروردن آمد

   که فالم لا تذرنی فردا آمد

   شاید الان زمان وفاداری فرا رسیده است که استخاره‌ کرده‌ام و آیه «لاتذرنی فردا» (پروردگارا! تنهایم نگذار) آمده است.

8. چنینم هست یاد از پیر دانا

   فراموشم نشد هرگز همانا

   این چنین از پیر دانا به یاد دارم و هرگز آن را فراموش نکرده‌ام 

9. که روزی رهروی در سرزمینی

   به لطفش گفت رندی ره نشینی

   که :«روزی در سرزمینی، رندی ره نشین، با لطف به رهروی گفت:

10. که ای سالک چه در انبانه داری

    بیا دامی بنه گر دانه داری

    ای سالک (رهرو) در کوله‌بارت چه داری؟ اگر دانه‌ای داری، بیا و دامی پهن کن.

11. جوابش داد گفتا دام دارم

    ولی سیمرغ می باید شکارم

    سالک به او جواب داد: در کوله‌بارم دام دارم، ولی تنها سیمرغ شایسته شکار شدن به دست من است.

12. بگفتا چون به دست آری نشانش

    که از ما بی نشان است آشیانش

    رند راه‌نشین به او گفت: چگونه می‌توانی ردی از او بگیری و نشانی‌اش را پیدا کنی؟ چراکه نشانی آشیانه او بر ما آشکار نیست.»

13. چو آن سرو روان شد کاروانی

    چو شاخ سرو می کن دیده بانی

    هنگامی که آن سرو روان همراه با کاروان شد، همانند سرو، دیده‌بان او باش.

14. مده جام می و پای گل از دست

    ولی غافل مباش از دهر سرمست

    جام شراب و پای گل را از دست نده. ولی در عین حال، از روزگار مست (که کردارش عاقلانه و پیش‌بینی شده نیست) هم غافل نباش.

15. لب سر چشمه ای و طرف جویی

    نم اشکی و با خود گفت و گویی

    کنار سرچشمه آبی و در لب جویباری، نم نم اشکی و زمزمه‌ای با خود

16. نیاز من چه وزن آرد بدین ساز

    که خورشید غنی شد کیسه پرداز

    چگونه نیازمندی من به همراه خودش وزن و آهنگ می‌آورد که خورشید ثروتمند هر چه داشت را بخشید.

17. به یاد رفتگان و دوستداران

    موافق گرد با ابر بهاران

    به یاد درگذشتگان و دوستداران، با ابر بهار همراه شو (گریه کن)

18. چنان بیرحم زد تیغ جدایی

    که گویی خود نبوده ست آشنایی

    آنچنان بی‌رحمانه شمشیر جدایی را بین ما زد، که انگار اصلا از ابتدا هیچ آشنایی‌ای بین ما نبوده است.

19. چو نالان آمدت آب روان پیش

    مدد بخشش از آب دیده خویش

    هنگامی که آب روان با صدای ناله مانندش به پیشت آمد، او را با آب چشم خود یاری کن

20. نکرد آن همدم دیرین مدارا

    مسلمانان مسلمانان خدا را

    ای مسلمانان! ای مسلمانان! ترا به خدا ببینید که آن همدم قدیمی مدارا نکرد.

21. مگر خضر مبارک پی تواند

    که این تنها بدان تنها رساند

    شاید که خضر خجسته پی بتواند که این تنها را به آن تنها برساند.

22. تو گوهر بین و از خر مهره بگذر

    ز طرزی کآن نگردد شهره بگذر

    تو جواهر را ببین و از خرمهره (چیز بی‌ارزش) صرفنظر کن. از رشته کردن آنچه که نامدار نیست (خرمهره) صرفنظرکن.

23. چو من ماهی کلک آرم به تحریر

    تو از نون والقلم می پرس تفسیر

    هنگامی که من ماهی قلم را به نگارش درمی‌آورم، تو تفسیر آن را از آیه «نون و القلم و ما یسطرون» بپرس.

24. روان را با خرد درهم سرشتم

    وز آن تخمی که حاصل بود کشتم

    روان را با عقل مخلوط کردیم و با بذری که از آن حاصل شد، کشت کردیم.

25. فرحبخشی در این ترکیب پیداست

    که نغز شعر و مغز جان اجزاست

    شادی‌بخشی در این ترکیب پیدا است که تازگی و زیبایی شعر و مغز جان اجزای آن است.

26. بیا وز نکهت این طیب امید

    مشام جان معطر ساز جاوید

    بیا و از عطر این بوی خوش امیدواری، مشام جانت را تا ابد معطر کن

27. که این نافه ز چین جیب حور است

    نه آن آهو که از مردم نفور است

    که این نافه، از چین یقه پری بدست آمده است، نه از آن آهویی که از مردم فراری است.

28. رفیقان قدر یکدیگر بدانید

    چو معلوم است شرح از بر مخوانید

    ای یاران، قدر همدیگر را بدانید. هنگامی که شرح (آیه‌ها) آشکار است، (متن آیه‌ها را) از حفظ نخوانید.

29. مقالات نصیحت گو همین است

    که سنگ انداز هجران در کمین است

    سخنان اندرزگو همین است که هجران و دوری همانند دشمنی که سنگ پرتاب می‌کند، در کمین شما نشسته است.